ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ

Η έννοια της αναπηρίας έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές στην κατανόηση και την αντιμετώπισή της τις τελευταίες δεκαετίες, με τις διεθνείς συμβάσεις να προωθούν την ισότητα και την ένταξη των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνία. Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία αποτελεί θεμέλιο για την αναγνώριση των δικαιωμάτων τους. Ορίζει τα Άτομα με Αναπηρία (ΑΜΕΑ) ως

«Άτομα με μακροχρόνιες σωματικές, νοητικές, πνευματικές ή αισθητηριακές βλάβες, οι οποίες σε αλληλεπίδραση με διάφορα εμπόδια δύνανται να παρεμποδίσουν την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή τους στην κοινωνία σε ίση βάση με τους άλλους.»

Τι είναι η Κινητική Αναπηρία;

Η κινητική αναπηρία αναφέρεται σε βλάβες στην ικανότητα κίνησης που προκαλούνται από τραύματα, ασθένειες ή καταστάσεις που επηρεάζουν το μυοσκελετικό σύστημα, τον εγκέφαλο, τον νωτιαίο μυελό ή τα περιφερικά νεύρα. Η παράλυση, η οποία αποτελεί μια από τις πιο σοβαρές μορφές κινητικής αναπηρίας, μπορεί να εκδηλωθεί ως απώλεια της κινητικής λειτουργίας ενός ή περισσότερων μυών και συνδέεται με διάφορες καταστάσεις, όπως εγκεφαλική παράλυση, τραυματισμοί του νωτιαίου μυελού, ή άλλες νευρολογικές διαταραχές.

Οι διαταραχές του μυϊκού τόνου, όπως η σπαστικότητα, η υποτονία, η δυστονία και η αταξία, αποτελούν συχνές συνέπειες των βλαβών του κεντρικού νευρικού συστήματος, οι οποίες επηρεάζουν την κίνηση και τη λειτουργικότητα του ατόμου. Η σπαστικότητα, για παράδειγμα, προκαλεί αύξηση του μυϊκού τόνου και δυσκαμψία, περιορίζοντας την κινητικότητα και προκαλώντας πόνο.

Νοητική Αναπηρία και Μαθησιακές Δυσκολίες

Παράλληλα με την κινητική αναπηρία, η νοητική αναπηρία και οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν σοβαρά ζητήματα που επηρεάζουν την καθημερινότητα πολλών ανθρώπων. Η νοητική αναπηρία χαρακτηρίζεται από ελλείμματα στη διανοητική λειτουργία και στην προσαρμοστική συμπεριφορά, τα οποία γίνονται εμφανή πριν την ηλικία των 18 ετών. Τα άτομα με νοητική αναπηρία μπορεί να εμφανίζουν χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης και προβλήματα σε ποικίλες καθημερινές δραστηριότητες, ενώ οι μαθησιακές δυσκολίες επηρεάζουν την ικανότητα των ατόμων να επεξεργάζονται και να κατανοούν την ομιλία, την ανάγνωση, τη γραφή και τα μαθηματικά.

Η Διεθνής Ταξινόμηση της Λειτουργικότητας, της Αναπηρίας και της Υγείας (ICF)

Ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία για την κατανόηση της αναπηρίας είναι η Διεθνής Ταξινόμηση της Λειτουργικότητας, της Αναπηρίας και της Υγείας (ICF), που εισήχθη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 2001. Το ICF αναγνωρίζει την αναπηρία ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης βιολογικών, λειτουργικών και κοινωνικών παραγόντων. Προσεγγίζει την αναπηρία όχι μόνο ως ένα σύνολο σωματικών ελλειμμάτων αλλά και ως περιορισμούς στη συμμετοχή του ατόμου σε κοινωνικές και επαγγελματικές δραστηριότητες. Μέσω της ICF, η αναπηρία κατανοείται σε συνδυασμό με περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως η προσβασιμότητα, οι κοινωνικές δομές και η υποστήριξη.

Συμπερίληψη και Συμμετοχή

Η πλήρης ένταξη των ατόμων με αναπηρίες στην κοινωνία, και ειδικότερα στο εκπαιδευτικό σύστημα, αποτελεί πλέον προτεραιότητα στις περισσότερες χώρες, με βασικό εργαλείο την ενιαία εκπαίδευση. Η ενιαία εκπαίδευση είναι ένα σύστημα που προάγει την ισότητα, την πρόσβαση και τη συμμετοχή για όλους τους μαθητές, ανεξαρτήτως των ικανοτήτων, των αναγκών ή του κοινωνικού τους υπόβαθρου. Στο πλαίσιο αυτό, οι μαθητές με αναπηρίες έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν πλήρως στην ίδια σχολική κοινότητα με τους συνομηλίκους τους.

ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΕΥΛΟΓΕΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ

Η ενεργή συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνία αποτελεί στόχο πολλών διεθνών και τοπικών πρωτοβουλιών. Τα αθλητικά προγράμματα όπως το "Power Wheelchair Football" και το "Frame Football" παρέχουν ευκαιρίες για σωματική άσκηση και κοινωνική ένταξη, ενώ η συνεχιζόμενη έρευνα στον τομέα των υποστηρικτικών τεχνολογιών ενισχύει την αυτονομία και την ποιότητα ζωής αυτών των ατόμων.

Η έγκαιρη διάγνωση, η πρόσβαση σε θεραπείες και οι κατάλληλες υποστηρικτικές δομές μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά τη ζωή των ατόμων με κινητική ή νοητική αναπηρία. Με την προώθηση της ισότητας και της προσβασιμότητας, η κοινωνία μπορεί να δημιουργήσει ένα περιβάλλον όπου κάθε άτομο, ανεξάρτητα από τις ικανότητές του, θα έχει την ευκαιρία να συμμετέχει πλήρως και ισότιμα.

Συμπερασματικά, η αναπηρία πρέπει να θεωρείται ως μια ευκαιρία για την κοινωνία να αναπτυχθεί και να προσαρμοστεί, ενισχύοντας τη συμμετοχή και την ενσωμάτωση όλων των ατόμων.

Στέλλα Χριστοδούλου

Φυσιοθεραπεύτρια